Game Theory เป็นคอนเซปที่โด่งดังที่ทุกคนคงรู้จักนะครับ บอร์ดเกมที่พวกเราเล่นๆกัน ก็มันจะมีหลักการของ Game Theory แทรกอยู่เสมอๆ ทำให้ผู้เล่นให้สับสนเล่นว่าควรจะตัดสินใจวางแผนยังไงดี ที่เราจะเจอบ่อยคือ Prisoner’s dilemma ครับ
เช่นในเกม Carcassonne ที่เวลาเรากับเพื่อนกำลังร่วมกันสร้าง City ถ้า 2 คนช่วยกันจั่วและก็แบ่งๆแต้มกันไป แต่ถ้าเราวาง Meeple เพิ่มเพื่อเอา Majority โดยกะจะเอาแต้มคนเดียว (Take All) ซึ่งก็มีความเสี่ยงว่า เพื่อนจะไม่ช่วยเรา เราต้องลุ้นจั่ว tile คนเดียว แถมอาจจะเพื่อนโดนกันจนปิดเมืองไม่ลง และ ตัว Meeple เราจะไม่ได้กลับขึ้นมือ ซื่งถือว่าสาหัสมาก ดังนั้น การตัดสินใจที่ฉลาดอาจจะเป็นร่วมมือกัน (แต่ก็นั่นหล่ะครับ หลายๆครั้งกระทั่งตัวผมเองก็เลือกที่จะ Take All แล้วก็เจ๊งไป)
หรือกรณีที่สนุกมากคือการร่วมมือและหักหลังกันครับ เช่นในเวลาเล่นเกม 3 คน ปรกติถ้า 3 คนฝีมือพอๆกัน โอกาสชนะของแต่ละคนก็ 1/3 แต่ถ้ามีสองคนจับมือกันรุมอีกคน (ในคาทานเจอผมโดนบ่อย 555) โอกาสชนะของคนที่จับมือกันจะเพิ่มเป็น ½ ซึ่งถือว่าเยอะทีเดียว แล้ว2คนนี้ค่อยมาไฟวท์กันทีหลัง แต่ทีนี้ ถ้ามีคนนึงหักหลังเพื่อน คนที่หักหลัง จะมีโอกาสชนะเพิ่มขึ้นมากกว่า ½ ในทันที แต่ทีนี้ ถ้าทั้ง 2 คน หักหลังกันเอง จะกลายเป็นว่าอาจจะแพ้ทั้ง 2 คน แล้วคนที่ 3 ที่ตอนแรกจะโดนรุมกลายเป็นได้เปรียบขึ้นมาจนอาจจะชนะได้ ทีนี้เราจะเล่นยังไงดี สุดท้ายทุกคนก็เลยอาจเลือกที่จะเล่นต่างคนต่างเล่น เพราะการร่วมมือกัน มันไม่ได้การันตีว่าเราจะชนะ
แต่ก็นั่นหล่ะครับ การจับมือกัน และ การหักหลังกัน ก็ยังเกิดตลอดเวลาในการเล่นบอร์ดเกม (เล่น Caylus นี่เจอตลอด วัดใจกันมากว่าจะโดนหักหลังมั้ย) แต่ปรกติแล้ว การจับมือกันนี่ก็มันจะเกิดตอนมีคนนึงเริ่มทิ้งห่าง แล้วที่เหลือต้องร่วมมือกันเพื่อตามให้ทัน
นี่ก็คร่าวๆนะครับ เล่นบอร์ดเกมมันดีตรงนี้หล่ะครับ ที่เราจะได้ศึกษาหลักจิตวิทยาไปได้โดยไม่รู้ตัว 😀