Beyond Board

ไพ่ Development Card เป็นส่วนสำคัญของเกมคาทานที่ผู้ใหม่ๆหลายคนมักจะมองข้าม และ แม้แต่ผู้เล่นหลานๆท่านก็ยังใช้ไพ่นี้ได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ เรามาดูกันครับว่าเมื่อไหร่เราควรจะใช้ไพ่ไหนและอย่างไร

แลก Development Card เมื่อไหร่ดี

ผมมีกฏส่วนตัวง่ายๆครับว่า ถ้าสงสัยว่าควรจะซื้อการ์ดมั้ย ก็ให้ซื้อไว้ก่อนเลยครับ กรณีเดียวที่จะทำให้ชะลอการซื้อการ์ดคือ กำลังพยายามทำ City แรก หรือ กำลังจะรีบสร้างบ้านที่ชัยภูมิสำคัญให้ได้ก่อนเพื่อน
ไพ่มีกี่ใบ อะไรบ้าง

ทุกท่านคงทราบแล้ว แต่ผมขอทบทวนอีกที ไพ่ทั้งหมดมี 25 ใบ ใช้แล้วใช้ซ้ำไม่ได้ ไพ่หมดแล้วหมดเลย

• Knight 14 ใบ : ใช้ย้ายโจรและปล้นไพ่เพื่อนได้ 1 ใบ ทั้งนี้คนที่มีไพ่เกิน7ใบ ไม่ต้องทิ้งครึ่งนึง ไพ่นี้เป็นไพ่เดียวที่เราสามารถเลือก ใช้ก่อนทอยเต๋าได้
• Victory Point 5 ใบ : ได้มาไม่จำเป็นต้องโชว์ เก็บไว้น็อคมืด ไพ่นี้เป็นไพ่ชนิดเดียวที่ซื้อแล้วมีผลตาที่ซื้อเลย หงายไพ่นี้ทุกใบในตาเดียวกันได้ ไม่จำเป็นต้องหงายตาละใบ
• Road Building 2 ใบ : สร้างถนนฟรี 2 เส้น
• Year of Plenty 2 ใบ : จั่วทรัพยากรฟรี 2 ใบ จะเอาทรัพยากรซ้ำกันก็ได้
• Monopoly 2 ใบ : เรียกทรัพยากรมา 1 ชนิด แล้วเพื่อนทุกคนที่มีทรัพยากรนี้ต้อวเอาไพ่ม่ให้เราทั้งหมด

Mind Set ของการใช้ไพ่

ผมอยากให้มองแบบนี้ครับ อันนี้คือกฏเหล็กของผมว่า

1. ไพ่ Knight ใช้เพื่อไล่โจรออกจากบ้านเราเท่านั้น การใช้ไพ่ Knight เพียงเพราะอยากปล้นไพ่ คือการพนัน ไม่ใช่การวางแผน
2. ไพ่พิเศษ 6 ใบ ( Road Building, Year of Plenty & Monopoly) ถ้าจะใช้ ต้องเปลี่ยนเป็น 1 คะแนน การใช้เหล่านี้ไปก่อนแล้วค่อยคิดทีหลัง คือการพนัน ไม่ใช่การวางแผน

ทีนี้พอเรามี Mind Set แบบนี้ เราจะมองว่า ในกองไพ่ Development Card จะมีแต้มซ่อนอยู่ถึง 11 Victory Points (5 Victory Card + 6 ไพ่พิเศษ) ซึ่งเท่ากับ 44% ของไพ่ทั้งหมด
การใช้ไพ่ Knight

ใช้เพื่อไล่โจรออกจากบ้านเท่านั้น การได้ไพ่จากการปล้นถือว่าเป็นกำไร

ย้ายโจรใส่คนที่กำลังนำ หรือ คนที่กำลังแข่งอะไรบ้างอย่างกับเรา เช่นกำลังแข่งกันสร้างถนนอยู่ เราก็เอาโจรไ ทับช่องที่ทำให้เค้าขาดทรัพยากรไปทำถนน

ผมอยากให้มองว่า การได้ Largest Army ถือว่าเป็นโบนัสครับ ไม่ใช่เป้าหมายหลักที่จะทำ

การใช้ Knight กรณีพิเศษคือการใช้ที่เรา “คำนวน” แล้วว่าจะทำให้เรากรรันตีได้ Largest Army แน่ๆ ซึ่งกรณีนี้เราต้องนับไพ่และคำนวนให้ดีครับ ไม่งั้นจะเป็นการใช้ไพ่แบบเสียเปล่า
การใช้ไพ่ Road Building

ใช้เมื่อเรามีทรัพยากรพอจะสร้างบ้านครับ ใช้ไพ่นี้สร้างถนนสองเส้นแล้วสร้างบ้านเลย อย่าใช้ก่อนพร้อม เพราะเพื่อนจะรู้ว่าเรากำลังอยากได้บ้าน แล้วเค้าจะไม่ยอมเทรดกับเรา ถ้าเค้าไม่คิดว่าเราจะสร้างบ้านได้ ผโอกาสเทรดมันง่ายกว่าเยอะครับ

กรณีพิเศษที่จะใช้ไพ่นี้คือ การใช้ไพ่เพื่อสร้างถนนไปยึดชัยภูมที่สำคัญให้ได้ก่อนเพื่อน แต่เราต้องคำนวนให้ดีว่า ชัยภูมิที่เราพึ่งแย่งมานี้เป็นของเราชัวร์ๆ ถ้าไม่ใชัวร์ก็อย่าใช้ไพ่ครับ
การใช้ไพ่ Year of Plenty

ไพ่นี้ใช้ง่ายครับ ใช้เพื่อสร้างบ้านหรือCityเท่านั้น ห้ามใช้เพื่อเอาทรัพยากรมาซื้อ Development Card อีกใบ แบบนี้คือการพนันครับ ไม่ใช่การวางแผน
การใช้ไพ่ Monopoly

ไพ่นี้คนใช้ผิดกันเยอะครับ คือมักจะรอให้ได้โอกาสดีๆแล้วเรียกไพ่เยอะๆ อย่างที่บอกครับ เราใช้ไพ่เผื่อเปลี่ยนเป็นแต้ม เรียกได้ทรัพยากรมาแค่ 3 ใบ แต่สร้างบ้านหรือCity ได้เลยดีกว่า

แต่ถ้าอยากได้ไพ่เยอะๆ บ้างคนก็มักจะสับสนว่านับไพ่ยังไงดี ถึงจะเรียกไพ่ได้เยอะที่สุด จริงๆแล้วเราไม่ต้องนับลยครับ เราไปดูกองไพ่ทรัพยากรที่เหลืออยู่ กองไหนเหลือบางท่ีสุด แปลว่าไพ่กองนั้นมีอยู่เพียบในมือเพื่อนๆ เรียกได้เลย ได้มาเพียบแน่นอน
การใใช้ไพ่ Victory Point

ไพ่นี้มีวิธีใช้ครับ!

เวลาคนได้ไพ่นี้มักจะแยกไพ่ไว้แล้วไม่หยิบมาดูอีกเลย ทำแบบนี้เพื่อนจะเดาได้ง่ายว่าคือ Victory Point ผมแนะนำให้เราหยิบมาดูบ่อยๆครับ ทำฟอร์มไปงั้นๆครับ ให้เพื่อนสงสัยเล่นๆ

จบละครับ วิธีการใช้ไพ่ Development Card หวังว่าจากนี้ไปเพื่อนๆจะใช่ไพ่เหล่านี้ได้ทรงพลังขึ้นนะครับ

เราทุกคนทราบดีว่าเล่นคาทานเราต้องการ 10 แต้มเพื่อชนะ แต่ว่า 10 แต้มนี้เราจะเล่นไปเรื่อยๆแล้วรอให้คะแนนมันลอยมาเองเรื่อยๆก็คงไม่ได้ เราควรจะต้องวางแผนครับ ว่าจะทำอะไร เท่าไหร่ ยังไงบ้าง ถึงจะได้ 10 แต้ม ไม่งั้นการทำเกมของเราก็จะเหมือนกับเล่นไปเรื่อยๆ เราจะไม่รู้เลยว่า นาทีนี้อะไรเป็นสิ่งที่เราควรจะให้ความสำคัญเป็นอันดับ 1

มันเหมือนกับว่า ตั้งแต่ยังไม่เล่น เราก็มีแผนแล้วว่า เราจะทำอะไร … ไม่ใช่เรื่องยากครับ มาดูกัน

2 คะแนน จาก บ้าน2หลังแรก

2 แต้มแรก ทุกคนได้มาฟรีๆ อันนี้ไม่ปัญหา

4 คะแนน จากการขยายบ้าน สร้างเมือง

เราต้องวางแผนไว้เลยครับว่าจะขยายบ้านสร้างเมืองยังไงบ้าง แต่ถ้าจะให้คิดง่ายๆคือ เรามี บ้าน 2 หลังถนน 2 เส้นละ ถ้าเราสร้าง City เราก็มักจะสร้างจากสองหลังนี้หล่ะ นั่นคือ เราคิดได้เลยว่า ทั้งเกมเราควรจะมีอย่างน้อย 2 city จากการอัพเกรดบ้านสองหลังแรก

ทีนี้แต่ละบ้านมันก็มีถนนอยู่ละ เราขยายถนนออกไปแค่เส้นเดียวก็ได้บ้านและ แปลว่า เราต้องทำให้ได้ เราต้องใช้ประโยชน์จากถนนสองเส้นนี้ให้เยอะที่สุด และสร้างบ้านอีก 2 หลังขยายออกไปให้ได้ ซึ่งบ้าน 2 หลังใหม่นี้ ต้องเป็นไปเพื่อ ท่าเรือ (port) หรือไปเก็บตัวเลขใหม่ๆเท่านั้น

ตอนนี้เรามี 6 แต้มละ เย่!

2 คะแนน จากแต้มพิเศษ

เราต้องวางแผนและมุ่งมั่นให้ได้ครับ ว่าแต้มพิเศษสองแต้มนี้ได้มา 3 ทางครับ

• Longest Road
• Largest Army
• ไพ่ victory point 2 ใบ

เราต้องมั่นใจครับว่าต้องได้ นั่นคือ ถ้าเรากำลังจะทำ 2 แต้มพิเศษแล้วเห็นใครจะทำอะไร 3 อย่างนี้ ถ้าเป็นไปได้เราต้องรีบไปตัดเค้านะอย่าให้เค้าได้ก่อนเรา และ ถ้าเราทำ 2 แต้มนี้ได้แล้ว เราก็ไปเน้นที่ตรงอื่นต่อได้เลย ไม่ต้องมาลงทุนเพิ่มให้มากนัก แต่นี่ก็แล้วแต่สถานการณ์นะ ซึ่งเราต้องประเมิณตลอดเวลา

แต่ที่ผมอยากจะบอกว่า เราจะเลือกเอาอะไรนั้นแล้วแต่เกมครับ อยากไปตั้งเป้าแต่ต้นว่า จะทำ longest road ปล่อยให้ ของสามอย่างนี้เป็นผลพลอยได้ครับ คือ ซื้อการ์ดบ้าง สร้างถนนบ้าง พอมีจังหวะ ก็ซัดเอา 2 แต้มทีเดียว

Longest Road เป็นอะไรที่สร้างได้ง่ายที่สุด แต่ก็โดนแย่งง่ายที่สุด … ฝรั่งมีคำตลกๆว่า “Longest Road is the Shortest Way to Win”

Largest Army ผมอยากให้มองว่าเป็นผลพลอยได้จากการซื้อการ์ดมาป้องกันตัวครับ อย่าไปจริงจังมากตั้งแต่แรกว่าต้องได้

2 ไพ่ Victory Point ก็เช่นกันครับ ให้คิดว่าเป็นโบนัสจากการที่เราพยายามสะสมไพ่อัศวินมาป้องกันตัว ทีนี้ ถ้าบังเอิญเราได้ 2 VP จากตรงนี้ ก็อุ่นใจได้เลยครับว่า เราได้สองแต้มพิเศษละ ให้ไปเน้นที่ตรงอื่นได้เลย

ตอนนี้เรามี 8 แต้มละ เย่!

2 แต้มสุดท้าย

ทีนี้เป็นภาระของเราละครับทีจะต้องหามาให้ได้ ไม่ว่าจากการสร้างบ้านอีกสองหลังหรือ city อีกสอง ไปวางแผนเอาเองเลยครับ

ตรงจุดนี้คือความท้าทายที่เราต้องแย่งสองแต้มมาให้ได้ ซึ่งจริงๆแล้ว พอทุกคนวางบ้านสองหลังแรกเสร็จ เราจะเริ่มเห็นแนวโน้มแล้ว่า ไอ้ 2 แต้มนี้น่าจะมาจากอะไร ถ้าคิดว่าน่าจะมาจากการสร้างบ้านออกไปอีก แปลว่าเราอาจจะต้องรีบขยายถนนออกไปยึดทำเลไว้ก่อนเป็นต้นครับ

เท่านี้เราก็มี 10 แต้มในใจละก่อนเริ่มเล่นละ

ซื้อไพ่กี่ใบดี

จะซื้อไพ่กี่ใบ เราก็ควรจะตั้งเป้าไว้ครับ อันนี้ก็เคยมีฝรั่งทำสถิติไว้ว่า คนที่ชนะจะซื้อไพ่เฉลี่ย 3.8 ใบ ดังนั้นเราก็ตั้งเป้าไว้เลยครับว่าแต่ละเกมเราจะซื้อไพ่ 4 ใบ ถ้าซื้อครบ 4 ใบแล้ว เราก็ไม่ต้องเน้นไพ่มาก ยกเว้นจะทำ Largest Army หรือ 2 Victory Point

ถามว่า เราจะคิดเรื่องพวกนี้ไว้ทำไม หลักๆก็ ทำให้เราพอมีภาพในใจว่า นาทีในเราควรทำอะไร ยังมีอะไรที่ขาด ที่ยังไม่ได้ทำบ้าง การตัดใจของเรามันก็จะเป็นระบบขึ้นครับ

ปล. concept เรื่อง Begin with the End in Mind นี้มาจากหนังสือเรื่อง 7 Habbit ครับ ลองไปหาอ่านกันได้

เทคนิคผมใช้ในการเล่นบอร์ดเกมต่างๆครับ คือแบ่งเกมออกเป็นท่อนๆ วางเป้าหมายออกเป็นส่วนๆ ว่าจะทำอะไรเมื่อจบเกม มันช่วยให้เราเล่นเกมต่างๆได้ง่ายขึ้นเยอะครับ แต่จริงๆแล้วเทคนิค Begin with the End in Mind มันเอามาใช้กับชีวิตเรียน ชีวิตการทำงานได้ดีเลยหล่ะครับ

*รูปประกอบจากเนตครับ*

คุยมาหลายตอน ตอนนี้เราก็เข้ามาถึงทรัพยากรกัน ซักทีครับ

เวลาจะเลือกวางบ้านเนี่ย วางตรงไหนดี? เป็นคำถามที่ทุกๆคน ถาม แล้วก็สงสัย เพราะตรงโน้นก็ดี ตรงนี้ก็ดี

ทีนี้ ทรัพยากรมันมี 5 อย่าง แต่ว่า จะวางบ้าน 2 หลังแรกให้ได้ทรัพยากรครบ 5 อย่างมันแทบจะเป็นไปไม่ได้

เราก็ต้องเลือกเอาว่าจะวางอันไหนดี โดยเฉลี่ย ก็น่าจะได้ 3 อย่าง

ฝรั่งเค้าทำสรุปออกมาแล้วครับ ว่า เวลาวางบ้าน 2 หลังแรก มี 2 Combo ของทรัพยากรให้เลือกวางแผนครับ

ซึ่งไอ้ Combo 2 อันนี้มันกำหนดภาพรวมของเกมคุณได้เลย ว่าคุณจะจบเกมด้วยท่าไหน!

ผมทดลองเล่นมาหลายเกมแล้วครับ เกมไหนเราทำคอมโบไม่ติด โอกาสชนะแบบว่า เหนื่อยครับ

Combo “หิน – ข้าว” (Ore-Grain Strategy)

สรุป สามารถสร้าง City ได้เร็ว สามารถอัดทรัพยากรได้เยอะ เน้นเก็บการ์ด แล้วมักจะจบเกมด้วย Largest Army

เล่นสายนี้ให้วางบ้าน 2 หลังแรก เน้นที่ หิน-ข้าว ซึ่งคุณจะสามารถวางแผนในใจได้เลยว่าเกมนี้คุณจะมีโอกาสสร้าง City หรือซื้อ Card ได้ง่าย

ให้อาศัยความได้เปรียบนี้ รีบทำ City แล้วเบิ้ลทรัพยากร หาจังหวะจั่วการ์ด แล้วรีบทำ Largest Army

Combo “ไม้ – อิฐ”  (Wood-Brick Strategy)

สรุป สามารถทำถนน แล้วสร้างบ้านต่อออกไปอีก ขยายครอบคลุมพึ้นที่ เก็บตัวเลข/ทรัพยากรใหม่ ๆ แล้วมักจะจบเกมด้วย Longest Road

เล่นสายนี้ คือเน้นที่ ไม้ – อิฐ ให้เตรียมตัวพบกับมหกรรมสร้างถนนเลยครับ คุณต้องรีบออกตัวสร้างถนน ไปยึดชัยภูมิให้ได้ก่อนคนอื่น พยายามกดดันให้คนอื่นเกิดไม่ได้ รีบสร้างบ้านครอบคลุมตัวเลขให้หลากหลาย แล้วคุณอาจจะสามารถจบเกมได้ด้วย Longest Road

จบละครับ เรื่อง Combo ทรัพยากร … ไม่ยากใช่ป่ะครับ ทีนี้ ตอนหน้าเดี๋ยวมาคุยกันต่อเรื่อง บ้าน 2 หลังแรก … ผมว่านะ บ้าน 2 หลังแรกนี่มันชี้ชะตาเกมได้เลยนะครับ

ตอนที่แล้วเราได้คุยกันไปแล้วเรื่องตัวเลข

แต่ว่า อย่างที่ทุกคนทราบ คาทานเป็นเกมที่ต้องทอยลูกเต๋า ต่อให้เราวางแผน สร้างบ้านคลุมเลขดีแค่ไหน บางที เราก็อาจจะโดนโชคชะตากลั่นแกล้ง คือ ได้ทรัพยากรน้อยบ้าง ได้อะไรมาก็ไม่รู้บ้าง หรือ เพื่อนไม่คบไม่ยอมเทรดด้วยบ้าง

อันนี้เป็นเวรเป็นกรรมของคนเล่นคาทานครับ เป็นกรรมหนักเลยครับ น่ารำคาญมากๆ แต่ว่า เกมนี้ได้มีระบบแก้กรรมซ่อนไว้ในเกมครับ ระบบนี้คือ พอร์ต (ท่าเรือ) นั่นเองครับ

เราสามารถเปลี่ยนทรัพยากรบนมือ เป็นสิ่งที่เราต้องการได้ จากการแลกกับท่าเรือ!

สุดยอดดดดด! มีหินอยู่สามก้อน กลายเป็นแกะได้ซะงั้น!

สำหรับผม การสร้างบ้านลงท่าเรือเลยเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เราต้องวางแผนการสร้างบ้านลงท่าเรือตั้งแต่แรกครับ เกมไหน เราลงท่าเรือไม่ได้เลย โอกาสชนะริบหรี่ครับ ใครสร้างบ้านลงพอร์ตได้ก่อน จะได้เปรียบ เพราะ จะสร้างความคล่องตัว ได้เปรียบเพื่อนๆ

พอร์ดมี 4 แบบครับ คือ 4:1, 3:1, 2:1, 1:1 ลองดูกันครับ

พอร์ต 4:1

อันนี้ ก็เป็นการแลกกับธนาคาร เป็นอันตราส่วนที่โหดครับ แต่เป็นอัตราเริ่มต้นของเกมนี้ ใช้เวลาจัดไพ่สะสมไพ่นานหน่อย

พอร์ต 3:1 

ส่วนตัวผม ผมชอบพอร์ต 3:1 ที่สุดครับ

พอร์ต 3:1 นี้เรามีโอกาสได้ใช้เยอะ เพราะ เราไม่มีทางรู้ว่าลูกเต๋าจะออกอะไร พอร์ต 3:1 มันจะคลุมหมด โอกาสได้ใช้เยอะ

พอร์ต 2:1

เป็นพอร์ตชนิดที่ดูดีมากๆ เพราะอัตราส่วนมันหรูหราสุดๆ

แต่สำหรับผม มันใช้ยากนะ จะเล่นพอร์ต 2:1 ต้องมีทรัยากรนั้นหลายๆแผ่น และ เลขหลากหลาย

แต่ถ้า ไม่รู้จะสร้างพอร์ตที่ไหน การสร้างลง 2:1 ก็ดีกว่าไม่มีแน่นอน

พอร์ต 1:1

พอร์ต 1:1 มีอยู่จริงครับ แต่คนมักไม่สนใจ และ ใช้ผิด!

พอร์ต 1:1 คือเพื่อนเราครับ การแลกไพ่กับเพื่อน เหมือนกับมี พอร์ต 1:1 ไว้ใช้ อย่าไปกลัวว่าเพื่อนจะได้เปรียบ อย่าไปงก อย่าไปกลัว เพื่อนเราคือ พอร์ตที่ดีที่สุด คือ การแก้กรรมที่ flexible ที่สุดครับ (แต่ถ้าเพื่อนของแลกโหดๆกับเรา อย่าไปยอมครับ ไม่ว่าจะอยากได้ขนาดไหนก็ตาม 555)

และ ที่สำคัญ เราสามารถใช้การแลกไพ่กับเพื่อน มา จับคู่กับ พอร์ต 3:1 2:1 ของเราได้ เช่น แลกกับเพื่อนเพื่อให้ได้ แกะ 3 ตัว มาแลก 3:1

จบแล้วครับ คุยกันมาหลายตอน เรายังไม่ได้คุยเรื่องทรัพยากรเลย  ตอนหน้าเรามาคุยกันเรื่อง Combo ของทรัพยากรกันครับ!

ผมพิสูจน์ ทดลองเล่นมาหลายเกมละ เกมไหนเราทำ Combo ทรัพยากรไม่ได้เนี่ย กระอักครับ แพ้ง่ายๆเลย